Geri Dön
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi gerçek kişiler ile gerçek kişiler, gerçek kişiler ile tüzel kişiler ya da tüzel kişiler arasındaki hukuki veya sözleşmeleri belgeleyen ve kişinin ödeme ile yükümlü olduğu kağıtlardan alınan vergilerdir. Damga vergisini kim öder sorusunun cevabı ise sözleşmeyi yapan taraflar olup, sözleşme iki tarafı kapsayacak şekilde olduğundan her iki taraf da damga vergisi mükellefidir. Bir sözleşmenin damga vergisinden yararlanabilmesi için ibraz edilebilir olması, imza ya da imza yerine geçen ibareleri geçirmesi ve içeriğinde hüküm yer alması gerekmektedir.Sözleşmeler resmi daireler ya da kişiler arasında ise, damga vergisi mükellefi, kişiler olmaktadır. Ödemekle yükümlü olduğunuz damga vergisi türünde bir vergiyi ödeyebilmek için öncelikle işlemleriniz için vergi kodlarını bilmeniz gerekir. Zira muhasebe aşamasında da bu vergi kodları ile ödenen vergiler açıklanır. Damga vergisinin kodu 1048’dir.
Damga Vergisi Ne Kadar?
Yapılan sözleşmelerde damga vergisi ödenirken yıllık damga vergisinde artış söz konusu olabilmektedir. Bu oran yıllık bazda yapılan zamlara göre kontrol edilmelidir. 1 Ocak 2022 itibari ile damga vergisine ilişkin cetvelde tavan değer 4.814.234,00 Türk Lirası olmuştur. Bu tavan değer altında kalan tüm sözleşmeler damga vergisine tabidir. Damga vergisi belli parayı ihtiva eden kağıtlar üzerinden binde 948 oranında bedel üzerinden ödenir. Eğer belli bir para ihtiva etmeyen bir kağıt söz konusu ise 2022 yılına göre damga vergisi 97.20 TL üzerinden ödenir.
Damga vergisinde muafiyet söz konusudur. Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz. Damga vergisinde muaf olunur.
İki kişi veya kurum arasında yapılan sözleşme kapsamında stopajdan bahsedilebilmektedir. Sözleşme içerisinde taraflardan birinin stopajı ödeyeceği söz konusu ise; stopaj dâhil tutar üzerinden bir başka ifadeyle brüt tutar üzerinden damga vergisinin hesaplanması gerekmektedir. Stopaj kesintisi söz konusu olmaktadır. Bununla birlikte, damga vergisi yansıtma faturaları KDV'siz kesilmektedir. E-fatura üzerinden de 351 no.lu kod ile düzenlenmektedir.
Damga Vergisi Neden Alınır?
Damga vergisi, kişi ve kurumlar arasında yapılan sözleşme ve anlaşmaların geçerliliğini belgelemek amacıyla alınmaktadır. Bu sözleşmeler, kişiler arasında olabileceği gibi, kişi ve resmi daireler arasında da olabilmektedir. Bununla birlikte iki kişi arasında yapılan sözleşmelerde damga vergisini her iki tarafın da ödemesi gerekirken, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişiler ödemektedir.Damga vergisi örneği olarak, kira sözleşmeleri gösterebilmektedir. İş hayatında karşılaştığınız ihale, sözleşme ve ücret ödemesi gibi durumlarda da ödenen bir vergi türü olduğunu söylemek mümkündür.
Damga Vergisi Hesaplama Formülü
Damga vergisinin hesaplanabilmesi için öncelikle sözleşme tutarının bedeli belirlenmesi gerekir. Bu bedelin yıllık bazdaki değerinden belli bir oranı damga vergisi olarak ödenir. Peki bu yüzde kaçtır?Damga vergisini hesaplarken yıllık bedel üzerinden %0.948’lik değer bulunur.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga vergisi tutarı için sözleşme aylık ise, yıllık tutarı hesaplanır. Örneğin; bir kira sözleşmesinin yıllık bedeli 24.000 TL ise, damga vergisi tutarı için 24.000 x %0,948 = 227,52 TL üzerinden damga vergisi hesaplanır. Eğer sözleşmenizde damga vergisinin yarıya yarıya ödeneceğine dair bir ifade yer alıyorsa, hesaplanan tutarın yarısının ödenmesi gerekecektir.Damga Vergisi Her Ay Ödenir Mi?
Damga vergisi iki taraf tarafından imzalanan sözleşmenin, imzalandığı ayın ertesi 20’sine kadar ödenmesi gerekir. Takibi ayın 20. gününün akşamına kadar vergi dairesine beyan edilir. Akabinde 26. günde ise ödeme gerçekleştirilir.Damga vergisinin ödenmemiş olması halinde ödenmesi gereken bedelin 1 katı meblağında vergi ziyaı cezası ödeneceği gibi aynı zamanda gecikme faizi uygulanacaktır. 30 Aralık 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan ve 1947 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesinde yer alan gecikme zammı oranı her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %1,6 olarak yeniden belirlenmiştir.
Damga Vergisi Nasıl Ödenir?
Damga vergisi nasıl ödenir konusunda şu yöntemler karşımıza çıkacaktır:- Pul yapıştırmak
- Makbuz karşılığı
- İstihkaktan kesinti yapılması
- Basılı damga konulması
- Vergi daireleri
- Anlaşmalı bankalar
- Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın internet sitesi
- Damga vergisi ödendikten sonra borcunuzun olmadığını kanıtlamak durumda kalırsanız, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesinden “borcu yoktur” form dilekçe örneğine ulaşabilirsiniz.
Damga vergisi ile ilgili kâğıtların hepsi damga vergisi defterinde toplanmaktadır. Bu defter 19 ve 20 seri no.lu damga vergisi genel tebliğine göre makbuz mukabilinde ödeme yapacak olanlar için tasdiki zorunlu bir defterdir.
Damga Vergisini Kim Öder?
Damga vergisi kanununa tabi olan ve birden fazla kişi tarafından imzalanan kâğıtların damga vergisinin ödenmesinden, imza edenlerin tamamı sorumludur. Sözleşme üzerinden hesaplanarak ödenecek olan damga vergisi sözleşmeyi imzalayan taraflarca hesaplanarak, ilgili vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir. Damga vergisinin hesaplanarak ödenmesinden bu sözleşmeyi imzalayan tarafların hepsi sorumludur.Makbuz karşılığı ödemede, mükellefiyet sürekli ve süreksiz mükellefiyet olarak iki gruba ayrılmıştır.
Tek başına alınabilen damga vergileri de mevcuttur. 9047 vergi kodunun açılımı tek başına alınabilen damga vergisidir. Tek başına online olarak alınabilen damga vergisi için ödeme yapacak kişiler 9047 kodu üzerinden bu işlemlerini gerçekleştirirler. Bu vergi türü kişi ve kurumlardan yapılan işlemler karşılığında alınan damga vergilerini kapsar.
Başta anonim şirketler olmak üzere bazı mükellefler sürekli mükellefiyet kapsamına alınmıştır. Bunlar, bir ay içinde düzenlenen kâğıtların damga vergisini izleyen ayın 23. günü akşamına kadar beyan etmek ve 26. günü akşamına kadar ödemek zorundadırlar. Süreksiz mükellefiyet kapsamında olanlar ise düzenledikleri kâğıtlara ilişkin damga vergisini, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen 15 gün içinde damga vergisi beyannamesi ile beyan ederek aynı süre içinde ödemek zorundadırlar. Sürekli mükellefiyet kapsamına alınan mükelleflerin kanuni süresinde beyan etmesi gereken damga vergisi bulunmaması halinde, damga vergisi beyannamesi verilmesine veya durumun yazı ile bildirilmesine de gerek bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi kanununa tabi diğer mükellefler kollektif ve adi komandit şirketler ve serbest meslek erbabı olmak üzere belirtilen diğer mükellefler de isterlerse seçimlik olarak sürekli mükellefiyet kapsamına girebilirler.
Sözleşmelerin üzerinden hesaplanacak damga vergisini taraflarca anlaşılarak taraflardan herhangi birisi tarafından beyan edilip ödenmesinde hiçbir mani yoktur. Konu ile ilgili olarak 06.10.2015 tarih ve 95 sayılı özelge ile damga vergisi, sözleşme taraflarının mükellefiyet durumlarına göre nasıl ödenebileceği açıklanmıştır.
Sözleşmenin her iki tarafının da sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunması halinde, taraflardan herhangi biri tarafından sürekli mükellefiyet kapsamında ödenebileceği,
Sözleşmenin her iki tarafının da sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmaması halinde, sözleşmeye ait damga vergisi taraflardan herhangi biri tarafından süreksiz mükellefiyet kapsamında beyan edilip ödenebileceği
Sözleşmenin her iki tarafının da sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmaması halinde, taraflardan birisinin ihtiyari olarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilir ve sözleşmeye ilişkin damga vergisi bu tarafça beyan edilerek ödenebileceği,
belirtilmiştir.
Yapılan sözleşme damga vergisinin konusuna giriyor ise sözleşmenin tarafları kendi aralarında anlaşarak damga vergisini kim ödeyeceğini belirleyebilirler. Bu tür durumlarda tarafların kendi aralarında verginin ödenmesinden bir tarafın sorumlu tutulmuş olması vergi kanunlarıyla kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna müteallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamayacaktır.
Damga vergisinin konusuna giren sözleşmelerde mevzuatla belirlenmiş olan sınırlar dahilinde vergi idaresi için önemli olan sözleşmenin damga vergisinin tam ve eksiksiz olarak hesaplanarak ödenmesidir. Bir başka deyişle, mevzu bahis olacak damga vergisinin sözleşme taraflarından hangisinin beyan edip ödediğinin hiçbir önemi yoktur.
