Geri Dön
Mutabakat Nedir?
Genel anlamda mütabakat; belli bir konuda taraflar arasında sağlanan uzlaşma anlamında kullanılır. Mutabakat ne demek diye çok sık sorulur çünkü mutabakat muhasebe alanında sıklıkla kullanılan bir terimdir. Muhasebe kayıtlarının karşılıklı olarak teyid edilmesi amacıyla daha çok ön muhasebe birimleri arasında borç ve alacak tutarlarının uyumu için yapılır. Yani şirketler arası bir uzlaşma veya bilgi akışı olarak açıklanabilir.Türk Ticaret Kanunu’nda ise Madde 94’te “Sözleşme veya ticari teamül uyarınca, belirli hesap devreleri sonunda devre hesabı kapatılır ve alacak ile borç kalemleri arasındaki fark belirlenir” denilmektedir. Bu da kanuna göre belli devrelerde mutabakatın yapılmasını gerektirmektedir. Bu uzlaşmanın zamanı ve şekli de maddenin devamında; “Hesap devresi hakkında sözleşme veya ticari teamül yoksa, her takvim yılının son günü taraflarca hesabın kapatılması günü olarak kabul edilmiş sayılır.
Mutabakat Türleri Nelerdir?
Uygulamada en sık karşılaştığımız iki tür işleyiş vardır. Bunlardan ilki cari hesap mutabakatı ikincisi ise BA/BS mutabakatıdır. Bunların dışında firmaların kendi aralarında yaptıkları bazı özel uzlaşma sistemleri de mevcuttur. Bunlardan şirketler kendilerine uygun olan sistemi tercih edebilirler. Mutabakat yapılmazsa ne olur diye kendilerine dert etmek yerine şirketler arası mutabakatta seçtikleri mutabakat tarzını öne sürüp masada şanslarını güçlendirebilirler. Buna ek olarak bir mutabakatname örneği incelemiş olmak da elinizi güçlendirecektir.Mutabakat Nasıl Yapılır?
Belirlenen devre sonlarında karşılıklı olarak form ya da bilgiler paylaşılır. Burada yazılı olan bilgilerin doğru olması durumunda bilgiler ıslak imzalı ya da dijital olarak teyit edilerek karşı tarafa gönderilir. Böylece mutabakat sağlanmış olur. Sağlanamaması durumunda tutarsızlıkların nedenleri ile birlikte bu formlar ya da bilgiler paylaşılır. Eksiklikler giderilir, anlaşmazlıklar çözülür. Böylece mutabık olunmaya çalışılır. Bir diğer yöntem de Excel üzerinde hazırlanan cari mutabakat formudur. Cari hesap mutabakat formu, Excel'de hazırlandıktan sonra e-posta aracılığıyla karşı tarafa ulaştırılır. Bu uzlaşmalar için kanunda cari mutabakat adına belirtilen yazılı çözümler, hem yetkililerin ıslak imzasına ulaşmadaki güçlükler hem de bu ıslak imzalı belgelerin karşı tarafa iletilmesinin zorlukları nedeniyle çok tercih edilmemektedir. Daha çok elektronik ortamda e-posta yolu ile yapılmaktadır. Çok tercih edilmese de faks yoluyla da yapılmaktadır. Son zamanlarda bu sistemlere bazı yazılımsal çözümler de eklenmiştir. Bu yazılımlar muhasebe programları ile entegre çalışarak ya da bizzat kendisi kullanılarak sağlanan verileri belirli zamanlarda otomatik göndererek uzlaşmanın kolaylaşmasını sağlamıştır. Hukuki uyuşmazlıklarda elektronik mutabakatlar yardımcı delil sayılmaktadır, ancak ıslak imzalı belgeler kadar ispatlı delil vasıtaları değildir. E-mutabakatın ispatı ise faksa göre daha kolaydır. Günümüzde her türlü işlemin ıslak imzalı şeklinde sayılmasına olanak veren KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) sistemi geliştirilmiştir.Mutabakat Neden Yapılır?
Mutabakat; doğru mali raporlama, usulsüzlükleri azaltmak, tahsilatları düzenleme ve hızlandırmak, vergileri takip ederek riskleri azaltmak, firma güvenilirliğini korumak için önemlidir. Firmalarda dönem sonlarında borç alacak bakiyelerini kontrol ve teyit etmek amacıyla hazırlanan mutabakat mektubu ile kolay mutabakat işlemine başlanır ve bu mektup firmalar arasında anlaşma gereği hazırlanan bir formdur. Belirli bir dönem aralığında işletme cari hesabındaki bakiyelerin bulunduğu mutabakat mektubu, karşılıklı olarak mutabık olunduğunun netleşmesi için hazırlanır.E-Mutabakat Nedir?
Günümüzde elektronik işlemler mutabık kalınmasını da hızlı bir yola sokmuştur. Faks, form gibi yazılı işlemler dijitalleşmesi ile yok olmaya yüz tutmuştur. Fiziki olarak ıslak imzalı belgelerin karşı taraf iletilmesi zaman almaktadır.E-mutabakat e-posta yoluyla tüm işlemlerin hızlı ve olay bir şekilde yapılmasını mümkün kılmaktadır. Böylece taraflar sürekli iletişim halinde olarak mutabık kalmayı da kolay bir hale getirmektedir.
E mutabakatı iş süreçleri interneti mutabakat işlemlerinde kullanmaya uyan tüm firmalar kullanabilir. KEP denilen Kayıtlı Elektronik Posta işlemlerin kayıtlı kalması ve ispatlanmasında da etkili rol oynamaktadır. Online mutabakat için pek çok e-mutabakat yazılım seçeneği de mevcuttur.
Cari Mutabakat Nedir?
Cari mutabakat, işletmelerin birbirleri arasında alacak vereceklerinin olup olmadığını kontrol ederek belgelemesidir. İşletmeye ait hesap defterlerindeki borç alacak bakiyesinin karşılıklı teyit edilmesiyle yapılan ticari anlaşmadır.Cari hesap mutabakatında her iki işletme de hesaplarına bakarak birlikte aynı sonuca varıyorsa, bir başka deyişle birbirine uyuyorsa herhangi bir borç ya da alacak yoktur. İlişkide olunan firmalarla sağlıklı bir işleyiş olduğunu gösteren cari mutabakat, belirli dönemlerde yapılır. Genellikle yıl sonunda yapılan cari hesap mutabakatı, kapsamlı bir çalışmadır. Çünkü, hesapların bir bir üzerinden geçilir.
