E-Belge Nedir? E-Belge Çeşitleri Nelerdir?

E-Belge, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığın tarafından dijital dönüşüm kapsamında hayata geçirilen e-Fatura, e-Arşiv fatura, e-İrsaliye, e-Defter, e-Bilet, e-Serbest Meslek Makbuzu (SMM), e-Müstahsil Makbuzu gibi uygulamaların tamamına verilen ana başlığı ifade eder.


Mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen periyotlar ve standartlarda, e-Belgeler, mükelleflerin kullandığı ya da Gelir İdaresi Başkanlığının belirlediği yazılımlar aracılığıyla Gelir İdaresi başkanlığına iletilir.

E-Belge Nedir?

E-Belge, dijital dönüşüm kapsamında, Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uygulamaya geçirilen elektronik belgelerin tümüne verilen genel isimdir. Elektronik belge uygulamaları, mükellefler tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) önceden belirlediği standartlara uygun olarak hazırlanır. Mükellefin hazırladığı e-Belgeler gerekli koşulları sağladıktan sonra GİB’e iletilir. Mükellef hazırladığı e-Belgeyi GİB portalı üzerinden gönderebilir.

E-Belge Ne İşe Yarar?

E-Belge, elektronik ortamda (e-Belge portalında) düzenlenen ve saklanan belgelerdir. E-Belge, kağıt belgelerin yerine geçerek, iş süreçlerini daha hızlı, güvenli ve ekonomik hale getirmek amacıyla kullanılmaktadır. E-Belgeler, özellikle vergi beyannameleri, fatura, irsaliye gibi resmi belgeler için kullanılır. E-Belge ile birlikte, kağıt ortamda yapılan işlemlerin dijital ortama taşınması sağlanarak, işlemlerin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi hedeflenir. Bu sayede, işletmeler zaman ve maliyet tasarrufu yapabilirler. E-Belge ayrıca, belgelerin güvenli bir şekilde saklanmasını ve erişimini kolaylaştırmaktadır.


E-Belge, elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen, saklanan ve işlenen belgelerdir. 

E-Belgelerin birçok faydası vardır ve kullanım alanları oldukça geniştir. İşte e-Belgelerin bazı faydaları:

1. Kağıt israfının önüne geçer: E-Belge, kağıt kullanımını azaltarak çevreye karşı duyarlılık gösterir.
2. İşlemlerin hızlı ve güvenli olmasını sağlar: E-Belge işlemleri, fiziksel belge işlemlerine göre daha hızlı ve güvenlidir. Belge işlemleri dijital olarak yapılır ve işlem süresi kısalır.
3. Arşivleme işlemlerini kolaylaştırır: E-Belgeler, dijital ortamda saklandığı için fiziksel arşivleme işlemlerine gerek kalmaz. Arşivleme işlemleri daha kolay ve pratiktir.
4. Maliyetleri düşürür: E-Belge kullanımı, kağıt, yazıcı, posta gibi maliyetlerin azalmasını sağlar.
5. Hataları önler: E-Belge kullanımı, manuel işlemlerin neden olduğu hataları önler ve işlemlerin doğru ve hatasız yapılmasını sağlar.
6. Yasal geçerliliği vardır: E-Belgeler, yasal olarak kağıt belgeler kadar geçerlidir ve hukuki bir değeri vardır.
7. Kolay erişim sağlar: E-Belgeler, dijital ortamda saklandığı için istenildiği zaman kolayca erişilebilir.

Bu nedenlerle, e-Belge işlemleri günümüzde birçok alanda kullanılmakta ve önem kazanmaktadır.

E-Belge Çeşitleri Nelerdir?

E- Belge, elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen, saklanan ve işlenen belgelerdir. Türkiye'de e-Belge çeşitleri şunlardır:

• E-Fatura: Satış ve hizmet işlemlerine ilişkin faturaların elektronik ortamda düzenlenmesi ve gönderilmesi işlemidir. E-Belge düzenleme sınırı 2023 yılında 4.400 TL'dir.
• E-Defter: Muhasebe kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasıdır.
• E-Serbest Meslek Makbuzu: Serbest meslek erbaplarının yaptığı işler karşılığında aldığı ücretleri belgelemek amacıyla kullanılan elektronik belgedir.
• E-Arşiv Fatura: E-Faturaya geçiş yapamayan mükellefler tarafından kağıt fatura yerine kullanılan elektronik fatura çeşididir.
• E-İrsaliye: Malların sevkiyatı sırasında kullanılan irsaliyelerin elektronik ortamda düzenlenmesi ve gönderilmesidir.
• E-Bilet: Uçak, tren, otobüs vb. seyahatler için elektronik bilet kullanımıdır.
• E-Tebligat: Adli ve idari tebligatların elektronik ortamda yapılmasıdır.
• E-SMM: Mali müşavirler tarafından elektronik ortamda düzenlenen serbest meslek makbuzu türüdür.
• E-Beyanname: Vergi beyannamelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve gönderilmesi işlemidir.
• E-İmza: Elektronik belgelerin imzalanması işleminde kullanılan elektronik sertifika sistemidir.

E-Belge Nasıl Düzenlenir?

İster e-Belge zorunluluğu kapsamında isterse de gönüllü olarak e-Belge kullanımına başlayacak e-Belge mükellefi olan işletmeler için GİB e-Belge düzenleme portalı, özel entegratör ve doğrudan entegrasyon olmak üzere 3 alternatif başvuru süreci söz konusudur.

Mükellefler bu alternatiflerden birini seçerek başvuru işlemlerini tamamlayabilir ve e-Belge kullanımına başlayabilirler.
Mükellefler elektronik belge uygulamaları aracılığıyla GİB’in belirlediği standartlara uygun e-Belgelerini hazırlamalıdırlar.
Mükellefin hazırladığı e-Belgeler GİB’e iletilir.
Hazırlanan elektronik belge, GİB e-Belge portalı veya özel entegratör aracılığıyla müşteriye ulaştırılır.
Hazırlanan e-Belgenin kontrolünü GİB üzerinden e-Belge doğrulama ve e-Belge görüntüleyici sistemleri ile gerçekleştirilmesi mümkündür.

E-Belge Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Elektronik belge oluşturmak, fiziki belgeye göre mükelleflere pek çok avantaj sağlamaktadır. Başlıca avantajlar şu şekilde sıralanabilir:


E-Fatura, e-İrsaliye, e-SMM gibi elektronik belgelerin kesilmesi ve alıcısına iletilmesi mümkündür. 
Kağıt belgelerin düzenlenmesi ve alıcısına iletilmesi birkaç gün sürerken e-Belge uygulaması büyük ölçüde zaman kazandırır.
E-Belge uygulaması ile belgelerin düzenlenmesinde kağıt ve mürekkep gibi ihtiyaçlar ortadan kalkar.
E-Belge kullanmak elektronik bir arşiv oluşmasını sağlar. Bu durum, belgelerin kayboloma ihtimalini de ortadan kaldırır.
Elektronik belgenin hata oranı kağıt belgeye göre çok daha azdır.
E-Belge uygulaması kullanılması çevreci bir harekettir. Fiziki bir oluşum meydana gelmediği için atık da oluşmaz.

E-Belge Mükellefleri Kimlerdir?

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından dijital dönüşüm kapsamında uygulamaya konulan elektronik belgelerin tümü, e-Belge olarak adlandırılır. Yürürlükte olan kanunlar kapsamında; e-fatura, e-serbest meslek makbuzu (e-SMM), e-arşiv fatura, e-ihracat faturası ve e-irsaliye kesmek gibi zorunlu e-Belgeye geçişi bulunan firma sahipleri, e-Belge mükellefidir. E-Belge mükellefleri, GİB tarafından yayınlanan kriterlere göre e-Belgeye zorunlu geçiş sürecini başlatmak durumundadır.