Fatura Nedir?
Fatura alış yapan herkesin alım karşısında aldığı ve satış yapan herkesin satım karşısında kestiği bir belgedir. Fatura, satın alınan bir mal veya verilen bir hizmet karşılığında yapılan bir ödemeyi tutarı ile birlikte gösteren belgedir. Bir başka deyişle, satıcının, ödemeyi aldığını kanıtlar. Alıcı adına satıcı tarafından düzenlenir ve yapılan ticari işlemi yasal bir hale getirir. Faturalar ticari işletmelerin cirolarını hesaplamaları için de kullanılır. Faturanın ne olduğunu anlamak ve şirketinizde doğru şekilde kullanabilmek için bir fatura örneği incelemek faydalı olacaktır.Fatura Nasıl Kesilir?
Fatura kesebilmek için faturaya belirli şeylerin dahil edilmesi gerekir. Bu, ihraççının unvanı, adres detayları, öncelikle vergi dairesi numarası ve mersis numarasıdır. Daha sonra müşterinin unvanını, adresini ve vergi dairesi numarasını bildirmek gerekir. Fatura tarihi, gönderi tarihi ve gönderi numarası doldurulmalıdır. Ardından satılan mal veya ürünlerin adını, miktarını, birim fiyatını ve rotasını girersiniz. Toplam tutar, KDV tutarı ve toplam tutarın da sorunsuz ve eksiksiz olarak doldurulması gerekmektedir. Toplam miktar da sadece yazılı kısımda okunmalıdır. Bu şekilde fatura kesebilirsiniz.Kimler Fatura Kesebilir?
Ticari faaliyet gerçekleştirmekte olanlar fatura kesmek durumundadırlar. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilmiş olan mükellefler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler fatura kesmek zorunda olan kişilerdir. E-arşiv faturasını da aynı şekilde bu sorumlular tarafından herkese kesilebilir. Faturayı alacak kişiye isterseniz mail atabilirsiniz isterseniz bastırıp verebilirsiniz. Size kalan fatura nüshasını da kağıt olarak saklamak zorunda değilsiniz. Şirket adına fatura kesmek, şirket olmadan fatura kesmek ve şahıs şirketi fatura kesmek gibi farklı kurum ve kişiler adına fatura kesmek mümkündür.Fatura Neden Kesilir?
Fatura kesebilmek için faturada belirli şeylerin bulunması gerekir. Bunlar fatura düzenleyen kişinin unvanı, adres bilgisi, en önemlisi vergi dairesi numarası ve mersis numarasıdır. Ardından müşterinin unvanı, adresi, vergi dairesi numarası gereklidir. Faturanın düzenlenme tarihi, irsaliye tarihi ve irsaliye numarası doldurulmalıdır. Daha sonra satılan malların ya da ürünün adı, miktarı, birim fiyatı ve turaları girilir. Toplam tutarı, KDV tutarı ve genel toplam da sorunsuz ve eksiksiz doldurulmalıdır. Genel toplam aynı zamanda yalnız yazan kısımda okunuşunu yazmak gerekir. Bu şekilde fatura kesimi yapılabilmektedir. Fatura neden kesilir sorusuna şu şekilde cevap verebiliriz; fatura kesilmesi ticari işletmenin bilanço ve gelir tablolarının oluşmasını sağlamaktadır. Faturalar satılan mal ve hizmetin miktarını belirler. Aynı zamanda alınan şeyin iadesinin yapılabilmesi için de fatura gerekli bir belgedir. Hatalı yazılmış olan fatura çöpe atılmaz. Tüm yazılanların üzerine iptal yazısı yazılmalıdır ve faturalar içerisinde saklanmaya devam edilmelidir. Fatura kesimi yapılırken kaşe ve imza olması zorunludur. Aksi takdirde fatura geçersiz sayılmaktadır.Fatura Ne Zaman Kesilir?
Fatura, ürün veya hizmetin tesliminden itibaren 7 gün içinde kesilmelidir. Bu 7 günlük süre içinde başka bir aya geçerseniz, faturanın ilgili ayın KDV beyannamesine dahil edilmesi gerektiğinden o ay içinde düzenlenmesi gerekir. Ayrıca kesilen faturanın size aynı süre içerisinde ulaşması gerekmektedir. Size kesilen fatura yanlış ise belli bir süre içinde itiraz etmeniz gerekir.Fatura Türleri
Fatura türleri ve özellikleri aşağıda sırası ile belirtilmiştir.- Satış Faturası: Bir işletmenin sattığı ürün veya hizmeti belgelemek için müşterilerine kestiği faturalardır. Her satışın belgelenerek yasallaştırılması gerekir. Bir satış faturasında satılan malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı, ve toplam bedeli gibi bilgiler beyan edilir. E-ticaret satışlarında da e-ticaret faturası kesmek gerekmektedir, bu da bir çeşit satış faturasıdır.
- İrsaliyeli Fatura: Hem sevk irsaliyesi hem de satış faturası değeri taşıyan belgeye irsaliyeli fatura denir.
- Proforma Fatura: Proforma fatura bir teklif faturasıdır ve hiç bir mali yükümlülüğe neden olmaz. Satıcı hizmet veya malı ne kadar ücret karşılığında satmak istediğini satış gerçekleştiriyormuş gibi alıcıya gönderir. Proforma fatura karşılığı ne mal sevkiyatı ne de ödeme yapılır. Ticaret ve Vergi Hukukunda "Proforma Fatura" ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Her firma Proforma faturayı kendi ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenleyebilir. Ancak Proforma göndermek amacıyla asla resmi fatura kullanılmamalıdır ve fatura üstüne kesinlikle “Proforma Fatura” ibaresi eklenmelidir.
- İade Faturası: İade faturası, müşteri tarafından alınan bir malın satıcıya geri verilmesi durumunda düzenlenen bir faturadır. İade faturası ile müşteri tarafından alınan bir malın tamamının satıcıya iadesi olabileceği gibi bir kısmının da iadesi olanaklıdır.
- Tevkifatlı Fatura: Tevkifatlı fatura kesmek; KDV’nin belirli bir oranının, satışı yapana ödenmesi yerine, alım yapan tarafından devlete ödenmesidir.
- ÖİV’li Fatura: Özel İletişim Vergisi Türkiye’de tüm mobil iletişim hizmetlerine uygulanır. Bayındırlık hizmetlerine fon sağlamak amacıyla toplanmaktadır. Vergi GSM aboneleri tarafından ödenir ve GSM operatörleri tarafından toplanır. GSM operatörlerinin kestikleri faturalara ÖİV olarak yansır.
- ÖTV’li Fatura: Özel tüketim vergisi, belirli mal ve ürünler üzerinden alınan bir tüketim vergisidir. Malın ithal edilmesi veya üretilen malın ilk alıcısına teslimi nedeniyle ÖTV doğar. Vergi ithalatçılar ve ilk satıcılar tarafından ödenir.
- Stopajlı Fatura: Kaynakta kesilen gelir vergisine stopaj vergisi adı verilir. Serbest Meslek kazancı ve kira getirisi gibi gelirler stopaja tabidir. Serbest Meslek Makbuzu ve Gider Pusulası gibi faturaya yerine geçen evraklarda stopaj bulunur.
- Açık Fatura: Vadeli bir satış yapıldığında faturanın üst kısmına kaşe vurulup imzalanır. Bu tip faturalara “Açık Fatura” denir.
- Kapalı Fatura: Peşin ödemeli satış yapıldığında ise fatura bedelinin peşin olarak alındığını göstermek için faturanın alt kısmı kaşelenip imzalanır. Bu da “Kapalı Fatura” olarak ifade edilir. Ancak ticari hayatta uygulaması olan açık ya da kapalı ayrımı vergi kanunlarında yoktur. Vergi kanunlarına göre kaşenin faturada nereye vurulduğunun bir önemi ya da hukuki olarak tahsilata ilişkin ispat gücü yoktur.
- Basılı Fatura: Yetkili matbaalarda şekil şartlarına uygun olarak basılmış faturadır.
- Dijital Fatura: Dijital ortamda oluşturulup, saklanan faturalardır. Basılı fatura ile aynı değere sahiptir.
- e-Fatura: İki e-Fatura mükellefi arasında alınıp gönderilen faturalardır.
- e-Arşiv fatura: Taraflardan birinin e-fatura mükellefi olmaması durumunda elektronik ortamda gönderilen dijital faturadır.
Fatura Kesme Yöntemleri
Fatura kesme işleminiz için birden çok yöntemi kullanmak mümkündür. Seçeceğiniz yöntem, şirketinizin sunduğu olanaklara veya amacınıza göre değişiklik gösterebilir. Bunun yanı sıra dijital fatura gönderim türlerinde dijitale geçiş yapmak isteyen firmalar herhangi bir sınırlamaya maruz kalmadan geçebilirler. Belirtilen koşulların sağlanması durumunda zorunluluk kapsamına girenler ise firmanın yıllık cirosuna göre fatura kesme yöntemini belirleyebilirler.Fatura kesme yöntemleri:
1. Elle fatura kesmek
En geleneksel ve bilindik yöntemlerin başında gelen elle fatura kesmede, önce yapılması gereken fatura edinmektedir. Bunun için de, Maliye'nin talimatlarına uygun bir şekilde fatura basımı gerçekleştiren matbaalarla iletişime geçilmelidir.
- Matbaaya fatura basımı için şu belgeleri iletmeniz gerekir:
- Vergi levhası,
- Yoklama tutanağı ya da KDV beyannamesinin tahakkuk fişi,
- İmza sirküleri,
- Ticaret sicil gazetesi
- İşletmenin logosu, unvanı, adresi ve ait olduğu vergi dairesi,
- Vergi ve mersis numaraları,
- Banka hesap bilgileri,
- Müşteri bilgileri,
- Maliye Bakanlığı mührü,
- Faturanın kesim tarihi,
- Fatura seri numarası,
- Satılan malın ya da hizmetin türü ile ilgili açıklama,
- Satışı yapılan hizmet ya da malın net tutarı ve varsa da KDV'li tutarıdır.
Bir firmanın en temel ön muhasebe işlerinden biri fatura kesmek olunca, yazıcılar da işleri kolaylaştırma noktasında iyi bir yardımcı olabiliyor. Özellikle fatura yazdırma ve seri baskı alabilme için tercih edilen nokta vuruşlu yazıcı, en eski yazıcı türlerinden olmasına rağmen, dayanıklılığı ve uzun ömürlü kullanımı ile firmaların tercihlerini etkiliyor.
Bu yöntemde, daktilo benzeri bir çalışma vardır. Nokta vuruşlu yazıcılar, diğer yazıcı tiplerine göre daha düşük maliyetlidir. Ürünü satın aldıktan sonra uzun süre bakım onarım derdiniz olmadan kullanabilirsiniz.
Bazı nokta vuruşlu yazıcılarda; şirket logosu, grafik, şekil gibi alanların yazdırılması için siyah rengin yanı sıra sarı, kırmızı ve mavi renk de kullanılır. Fakat bu yöntemle fatura kesmenin dezavantajı hem çok sesli olması hem de görüntü kalitesinin çok iyi olmamasıdır. Bu nedenle firmalar artık daha modern ve yeni yöntemleri tercih etmektedir.
3. Lazer ve mürekkep püskürtmeli yazıcıyla basmak
Elle kesilen faturalara nazaran daha hızlı ve daha hatasız olmasıyla tercih edilen lazer mürekkepli yazıcı fotokopi mantığı ile aynı çalışır. Kağıt üzerindeki veri lazer ve ışık yardımıyla elektrik yüklenen yüzeye aktarılır. Ardından toner ile yazılar kağıt üzerinde oluşturulur.
4. Fatura kesme portalı aracılığı ile hazırlamak
Günümüze internet ortamından sizin için faturalarınızı hazırlayan şirketler ve portallar türemiştir. Faturalarınızı hazırlamak için bu hizmetleri kullanabilirsiniz. GİB fatura kesmek buna bir örnektir.
Fatura keserken dikkat edilmesi gerekenler;
- Temelde alıcı ve satıcı arasında geçen ticari diyalogun neticesinde fatura, malı veren ya da hizmeti sunan tarafından düzenlenir. Hizmeti veya ürünü alan tarafından faturayı isteme zorunluluğu vardır.
- Fatura üzerindeki bilgilerin doğruluğundan emin olmanız önemlidir. Faturada, yapılan ticaretin gerçek alışveriş olduğuna dair bilgilerin yazılmaması da suç sayılmaktadır.
- Faturanın seri numarasına göre düzenlenmesi gerekir.
- Fatura kesme süresi mal veya hizmet satışının gerçekleşmesinin ardından 7 gündür.
- Yukarıda da belirttiğimiz gibi, faturayı basacak matbaanın mutlaka Maliye ile anlaşmalı olması gerekir.
- Fatura iki nüshadan oluşur. Bunlardan en az biri aslı, biri de sureti olmalıdır.
- Sıkça yapılan hatalardan biri de fatura düzenlenirken yanlış yazılan bir bilgiyi, ne yazıldığı görünmeyecek kadar karalamaktır. Fatura düzenlerken hatalı bir durum oluştuysa, yazdığınızı silmek veya tamamen karalamak yerine hatalı olan yerin üzerine çizgi çekerek altına yazılması gerekeni yazmanız yeterlidir.
- Hatalı yazılan fatura, asla çöpe atılmamalıdır. Üzerine “İPTAL” yazarak diğer faturaların arasında saklanmaya devam etmelisiniz.
- Faturanın herhangi bir nedenle yırtılması veya parçalanması durumunda ise, parçaları birleştirilerek tüm nüshaları ile birlikte fatura dosyasında saklanır.
- Fatura tutarı ürün veya hizmeti satın alan tarafından ödendi ise bu miktarın fatura üzerinde belirtilmesi istenebilir. Yani, bedelinin ödendiğine dair bir ifade yazılabilir.
- Faturalar mürekkep veya makine ile doldurulmalıdır. Buradaki amaç, yazıların silinmemesidir.
Fatura Kesme Sınırı 2022
2022 yılı kağıt fatura kesme ve düzenleme sınırı 2.000 TL olarak belirlenmiştir. 21.12.2021 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan VUK Genel Tebliğinde 2022 yılında uygulanacak had ve tutarlar açıklanmıştır. Tebliğe göre 1 Ocak 2022’den itibaren geçerli olmak üzere fatura düzenleme sınırı 2.000 TL olmuştur. Yıllara göre fatura kesme ve düzenleme tutarları için aşağıdaki tablodan yararlanabilirsiniz.YILLAR | TUTAR |
2022 | 2.000,00 TL |
2021 | 1.500,00 TL |
2020 | 1.400,00 TL |
2019 | 1.200,00 TL |
2018 | 1.000,00 TL |
2017 | 900,00 TL |
2016 | 900,00 TL |
2015 | 880,00 TL |
2014 | 800,00 TL |
2013 | 800,00 TL |
2012 | 770,00 TL |
2011 | 700,00 TL |