Geri Dön
Gider Pusulası Nedir?
En genel tabiriyle gider pusulası, vergi mükellefi olmayan kişilerden alınan mal ve hizmetlerin belgelendirilmesinde kullanılan belgeye denir. Bununla birlikte gider pusulası, tüketicilere satılan malların iade alınması halinde de düzenlenir. Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelirler İdaresi Başkanlığı) tarafından Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi gereken belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesine ilişkin tebliğler incelenmiş ve tüm tarafların tek bir kaynaktan bilgilendirilmesini sağlamak amacıyla ve elektronik belge başvurularında bütünlüğün sağlanması amacıyla 19 Ekim 2019 tarih ve 30923 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:509) Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.Gider Pusulası Nasıl Kesilir?
E-gider pusulası 19 Ekim 2019 tarih ve 30923 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:509) Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ dahilindedir ve gider pusulası ile aynı özelliklere sahiptir. Dijital kayıtların daha kolay tutulması, saklanması daha kolay olduğu için diğer fatura ve makbuzlar gibi gider pusulasının elektronik ortamda hazırlanmasına karar verilmiştir. E-gider pusulası ve diğer dijital belgelerin takibi ve kontrolü de daha kolaydır. Gider pusulasına işlenebilecek masraflardan bazıları araç alımı, noter tasdik ücreti ve işçilik stopaj oranlarına uygun ödenen stopajdır. Bu yüzden stopaj oranının öğrenilmesi önem taşır.Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
Gider pusulası düzenleme sınırı 2022’de Maliye Bakanlığı, kendisine verilen yetkiye istinaden 225 Sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile gider pusulasının şekil ve usulüne ilişkin düzenlemeler yapmıştır. Buna göre gider pusulası düzenlemede göz önünde bulundurulması gereken kriterler şunlardır:- Gider pusulalarında; işin mahiyeti, cinsi, adedi, fiyatı, tutarı, toplamı, tevkif edilen vergi oranı ve net tutarı, işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadları (bir diğer deyişle, tüzel kişilerde ünvanları), adresleri, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, seri ve müteselsil sıra numarası ve düzenleme tarihine ilişkin bilgilere yer verilecektir.
- Gider pusulaları en az iki nüsha olarak düzenlenecektir. En az iki nüsha düzenlenmeyen ve bilgileri eksik olan gider pusulaları hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.
- Düzenlenen gider pusulalarının ilk nüshası işi yapana veya malı satana verilecek, ikinci nüshası ise düzenleyen tarafından saklanacaktır.
- Gider pusulaları, mükellefler tarafından anlaşmalı matbaalara muhasebe kaydı bastırılacak veya notere tasdik ettirilecektir. Gider pusulasının anlaşmalı matbaalarda bastırılmaması veya kullanılmasında “Vergi Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
| Mükellef Türü | Arızi | Devamlı |
| Esnaf | Gider Pusulası (%2, %5, %10) | Gider Pusulası (%2, %5, %10) |
| Serbest Meslek | Gider Pusulası (%17, %20) | SMM (%17, %20) |
| Ücretli | Bordro (%15, %20, %27, %35) | Bordro (%15, %20, %27, %35) |
Gider pusulası temini için öncelikle vergi dairesinden izin alınması gerekmektedir. Vergi Levhası karşılığında Vergi dairesi tarafından düzenlenip tacirlere verilir. Gider pusulası için izin belgesinin çıkması ardından Maliye Bakanlığı ya da noter tarafından temini sağlanır. Gider pusulası için aynı zamanda e-gider pusulası başvurusu yapılabilmektedir.
Gider Pusulası Nasıl Hesaplanır?
Gider pusulası hesaplaması yapılırken önce gider pusulasına konu olan ticari işlem dahilinde alınan mal veya hizmete uygulanan Gelir Vergisi ve KDV oranları baz alınarak gelir vergisi ve KDV’nin ayrı ayrı hesaplanır. Gelir vergisi ve KDV tutarları toplanarak toplam kesinti tutarı bulunur ve toplam kesinti tutarı mal veya hizmet bedelinden düşülerek ödenecek toplam net tutar belirlenir. Gider pusulası hesaplaması mal ve hizmet karşılığında ödenecek brüt tutar üzerinden hesaplanabileceği gibi net ödeme tutarı üzerinden de hesaplanabilir. Gider pusulası hesaplamasına örnek vermek gerekirse;ABC Limited şirketinin su tesisatının onarımı için bir tesisatçıya onarım hizmeti karşılığında brüt 2.000 TL ödemek üzere anlaştığını varsayalım. Şirket, bu işlem için gider pusulası karşılığında toplam 2.000 TL ödeyecektir. Devlete bu tutar üzerinden %10 oranında gelir vergisi ve %18 oranında KDV öderken tesisatçıya, brüt tutardan devlete ödenen vergileri düştükten sonra kalan tutarı ödeyecektir.
Brüt Tutar :2000 TL
Gelir Vergisi Stopajı: Brüt Ücret x Gelir Vergisi Stopaj Oranı = 2000 x %10 = 200 TL
KDV: Brüt Ücret x KDV Oranı = 2000 X %18 = 360 TL
Kesinti Toplamı:Gelir Vergisi Stopajı + KDV = 200 + 360 = 560 TL (Devlete Ödenecek Vergiler)
Ödenecek Tutar: 2000 – 560 = 1440 TL (Tesisatçıya Ödenecek Net Tutar)
ABC şirketinin ayı işlem için net 1800 TL ücret ödemeyi kabul etmesi durumunda devlete ödenecek vergilerin hesaplanması için önce net ücret üzerinden brüt ücret hesaplanır ve daha sonra da brüt ücret baz alınarak gelir vergisi ve KDV tutarı ve toplam kesinti tutarı belirlenir. Net tutar üzerinden gider pusulası hesaplanması biraz karmaşık gelebilir ancak aşağıda gösterilen yöntem kullanılarak basit bir formül aracılığıyla tüm kesintiler kolayca hesaplanabilir.
Net Ücret = 1800 TL
Brüt Ücret = Net Ücret / (1 - Gelir vergisi stopaj oranı) = 2000 / (1- 0.10) = 2000 TL
Gelir Vergisi Stopajı = Brüt Ücret x Gelir Vergisi Stopaj Oranı = 2000 x %10 = 200 TL
KDV = Brüt Ücret x KDV Oranı = 2000 x %18 = 360 TL
Kesinti Toplamı = Gelir Vergisi Stopajı + KDV = 200 + 360 = 560 TL (Devlete Ödenecek Vergiler)
Gider Pusulası Stopaj Oranları 2022
Gider pusulasında uygulanacak gelir vergisi stopaj oranları yapılan hizmete ve satın alınan mala göre değişiklik gösterir. Gelir Vergisi Kanunun (GVK) 94. maddesinde gider pusulalarında uygulanan gelir vergisi oranları (stopaj oranları) belirtilmiştir.| İşin Mahiyeti | Gelir Vergisi (Stopaj) Oranı |
| Serbest Meslek Kazancı | %20 |
| Hurda Mal Alımları | %2 |
| Diğer Mal alımları | %5 |
| Hizmet Alımları | %10 |
Gider Pusulasını Kim Düzenler?
Gider pusulası, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 234. maddesinde şu şekilde açıklanmıştır:Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, geliri basit usulde belirlenenler, defter tutmak zorunda olan çiftçilerin ve serbest meslek erbabının: Vergiden muaf esnafa, yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar içinde düzenleyip işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de düzenlenir.
Gider Pusulası Kime Düzenlenir?
- Vergiden muaf esnaf ve vergi yükümlüsü olmayanlardan ürün ya da hizmet satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
- Tüketicilere satılan malların, tüketici tarafından iade edilmesi durumunda gider pusulası düzenlenir.
- Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden sabit kıymet satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
- Gelir Vergisi Kanunu'nun 18. maddesinde belirtilen istisnadan yararlananlardan, ürün satın alındığı zaman gider pusulası düzenlenir.
- Arızi şekilde serbest meslek işiyle uğraşanlara ödeme yapıldığı zaman gider pusulası düzenlenir.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, yayımladığı tebliğlerle gider pusulası kullanım alanının kapsamını genişletmiştir. Bu doğrultuda, vergiden muaf esnafla yapılan ticari işlemlerle birlikte son tüketicilerden alınan ürün ve hizmetler, iadeler, telif ödemeleri vs. gibi çok sayıda işlem için de gider pusulası kullanılmaktadır.
Gider Pusulası Nasıl Doldurulur?
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 225 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği ile gider pusulasının şekil ve usulüne ilişkin düzenlemeleri açıklamıştır.- Gider pusulaları, mükelleflerce matbaalara bastırılır ya da notere onaylatılır.
- Gider pusulası iki nüsha şeklinde düzenlenir. İki nüsha düzenlenmeyen ve gider pusulasında yer alması gereken bilgilerin eksik yazılması durumunda gider pusulaları düzenlenmemiş kabul edilir.
- Gider pusulalarının bir nüshası işi yapana ya da ürünü satana verilir, diğer nüshası ise düzenleyen kişi tarafından muhafaza edilir.
- Mal veya hizmeti satın alan firmanın, gider pusulasını malı satana ya da işi yapana imzalatması gerekir.
Gider Pusulası İle Gider Makbuzu Arasındaki Farklar
- Gider pusulası alıcının kayıtlarına işlenir, alıcı tarafından düzenlenir ve gider pusulasını alıcı öder.
- Fatura ise satıcı tarafından düzenlenir ve fatura bedeli alıcı tarafından ödenir. Faturalar hem alıcı hem de satıcının ticari kayıtlarına işlenir.
- Gider pusulası alıcıyı ilgilendiren bir kavramdır.
- Gider makbuzu satıcıyı ilgilendiren bir kavramdır.
