Geri Dön
İştirak Nedir?
Bir kuruluşun, başka şirketlerin sermayesine ortak olması durumunda, sermayede pay sahibi konumunda bulunmasına iştirak denir. Kâr artırmak için gerekli düzeyin üzerinde varlığa sahip olan şirketler, diğer şirketlerin sermayelerine ortak olarak bir yatırım yapabilir. İştirakler tümüyle özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet gösterirler. İştirak, kamu iktisadi teşebbüslerinin veya bağlı ortaklıklarının ve sermayelerinin en az yüzde on beşine en çok yüzde ellisine sahip oldukları anonim şirketlerdir.İştirak Türleri Nelerdir?
Şirketlerin diğer şirketlerin sermayeleri üzerinde bulunan paylarına göre iştirak çeşitlilik göstermektedir. İştirak türleri ana şirketin uyguladığı denetim ve mülkiyetin yüzdesi göz önüne alınarak, bağlı ortaklık ve bağımsız ortaklık olmak üzere ikiye ayrılır:
- Bağlı ortaklık: Diğer yatırımcılar ile yapılan sözleşme ya da tüzük uyarınca finansal ve işletme politikalarının yürütülmesinde ana şirketin, ortaklıkta olduğu şirkette %50’den fazla oy hakkına sahip olduğu iştirak türüdür. Direkt veya dolaylı olarak gerçekleştirilebilir. Yönetim kurulu üyelerinin çoğunu atamak ya da görevden almak gibi yetkileri de bulunmaktadır. Bağlı ortaklıklar, bağımsız ortaklıklardan farklı olarak “finansal grup” adıyla bir şirket hâlinde değerlendirilir. Bağlı ortaklıklarda hızlı büyüme ve kar edebilme stratejisi izlenebilir. Bağlı ortaklıklarda kısıtlanmış piyasalara girebilme imkanı bulunmaktadır. Bağlı ortaklık, Sermaye Piyasası Kurulu Mevzuatında ve Banka Kanununda değerlendirilir.
- Bağımsız ortaklık: Ortak olunan şirkette çoğunluk ana şirkette değil ise basit anlamda iştirak durumu söz konusudur. Ortak olan şirket, %50’den fazla oy hakkına sahip değildir. Basit ortaklık bağımsız ortaklık olarak da isimlendirilir.
İştirak Amaçları Nelerdir?
Bir şirketin iştirak konusunda genel olarak iki farklı amacı söz konusu olabilir.
- Şirketin gereken düzeyin üstünde olan varlığı ile kar etme amacı güderek başka bir şirkete yatırım yapmak istemesidir.
- Şirketlerin kendi ürün ve hizmetlerini geliştirerek kapasitelerini artırmak istemeleri ve bu imkânı sunacak olan bir şirkete yatırım yaparak ürün ve hizmetlerini daha değerli hale getirmeyi istemesidir
İştirakler Hesabı Nedir?
İştirakler hesabı, şirketlerin ortaklık ettikleri şirketin yönetim süreçlerine katılırken sahip oldukları ortaklık payı ve pay senetlerinin takip edildiği hesaptır. İştirakler hesabı, limited şirketlere ait ortaklık payları ile iş ortakları, ortaklara ait ortaklık payları, dar ve tam mükelleflerin sahip olduğu anonim şirketlerin hisse senetleri gibi konuları esas almaktadır. İştiraklerin satışından elde edilen kazançlar Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamına alınmıştır.
İştirakler Hesabı Ne İçin Kullanılmaktadır?
İştirakler, tam ve dar mükelleflerin sahip oldukları limited şirketlere ait ortaklık payları ile iş ortaklıkları, anonim şirketlerin hisse senetleri ve ortaklara ait ortaklık payları olarak isimlendirilir. İştirakler hesabı, bir ortaklıktaki en fazla %50 oranında var olan sermaye payları veya oy haklarının izlenmesinde kullanılmaktadır.
Şirketlerin işletmelerin yönetimlerine dâhil olduğu dönemde, ortaklık payı ve hisse senetleri gibi değerler iştirakler hesabı üzerinden takip edilir. Hisse senedi ya da sermaye taahhüdü alımlarında ortaya çıkan borç da iştirakler hesabında kayıt edilir. Senet ihracı durumunda ise mevcut tutar alacak olarak iştirakler hesabına yansır.İştirak Ne Demek?
İştirak kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. İştirak kelimesi, ortak olmak ve paydaşlık etme anlamı taşımaktadır. Ortaklık eden kişi iştirakçi olarak isimlendirilir. İştirak, bir şirketin başka bir şirkette değer artırma ya da kar sağlama gibi amaçlarla gerçekleştirdiği ortaklık veya paylı olma durumudur. Karşılıklı iştirakler aracılığı ile başka ortaklıkları kontrol etme durumu söz konusu hale gelir.
Bağlı Ortaklık Nedir?
Sermaye Piyasası Kurulu Mevzuatında ve Banka Kanununda değerlendirilen bağlı ortaklığın söz konusu olabilmesi için ana şirketin ortak olduğu şirkette yüzde 50’den fazla oy hakkına sahip olması gerekmektedir. Bağlı ortaklıklarda hızlı büyüme stratejisi izlenebilir. Direkt veya dolaylı olarak gerçekleştirilebilir. Bağlı ortaklıklar, bağımsız ortaklıklardan farklı olarak “finansal grup” adıyla bir şirket hâlinde değerlendirilir.
Bağımsız Ortaklık Nedir?
Bağımsız ortaklık basit ortaklık olarak da isimlendirilir. Ortak olunan şirkette çoğunluk ana şirkette değil ise basit anlamda iştirak durumu söz konusudur. Bağımsız ortaklıkta şirket, %50’den fazla oy hakkına sahip değildir.
Bağımsız ortaklık ve bağlı ortaklık arasında bulunan temel fark, mülkiyetin yüzdesine ve ana şirketin uyguladığı denetim veya etki derecesidir.
