Kredi Notu Nedir? Kredi Notu Nasıl Öğrenilir?
Kredi notu (kredi puanı) bireyin banka ve finans kuruluşları ile arasında geçen mali dengelere dayanarak, analizler sonucunda ortaya çıkarılan sayısal ifadedir. Bir başka deyişle, kişinin bankalarla gerçekleştirdiği işlemleri barındıran kişisel finans geçmişi, kredi sicilidir. Finansal yükümlülük altına girecek kişinin ödemeyi nasıl yapacağına dair performansını, geçmiş dönemlerin verilerine göre ortaya koyan gösterge olarak da tanımlamak mümkündür.
Kredi Notu Nedir?
Tüm finansal geçmişin ve bankalarla olan ilişkilerin ortak bir kuruluş tarafından (Kredi Kayıt Bürosu) toplanarak analiz edilmesi sonucunda oluşan kişiye özel puana “kredi notu” denir. Elde edilen kredi notu finansal kurumlar tarafından yeni kredi başvurularının ve diğer finansal taleplerin değerlendirilmesinde en önemli ölçüt olarak kullanılır. Kredi notu terimi zaman zaman kredi puanı ya da kredi skoru olarak da kulllanılmaktadır.Kredi Notu Ne İşe Yarar?
Yatırım veya tüketim amaçlı finansal destek için bankalardan kredi başvurusu yaparken, bankalar başvuranın kredi geçmişini inceleyerek kredi notunu belirler. Kredi notu, önceden gerçekleştirilen finansal işlemler, kredi ödemeleri, kredi kartı kullanımı, borçlanma düzeyi ve ödeme performansı gibi faktörlerin birleşimine dayanarak hesaplanmaktadır. Bu değerlendirme sonucunda bankalar, kredi riskini değerlendirir ve kredi talebine ilişkin kararlarını verirler.Kredi notu, kredi kullanımı için bir ölçüt olarak kullanılır ve finansal kuruluşlar, kredi notunu inceleyerek kredi talebini kabul etme veya reddetme, faiz oranı belirleme, kredi limiti belirleme gibi kararlar alırlar. Kredi notu ne kadar yüksek ise, kredi kullanımı hakkındaki güvenilirlik o kadar yüksek demektir.
Bu nedenle, kredi notu, kişilerin ve şirketlerin finansal sağlığı hakkında bir gösterge olarak değerlendirilir. Finansal hedeflerine ulaşmak için kredi başvurusu yapacak kişilerin, kredi ödemelerini düzenli ve zamanında yaparak kredi notlarını korumaları veya yükseltmeleri önem taşımaktadır.
Kredi Notu Nasıl Öğrenilir?
Kredi notu öğrenmek için öncelikle, e-Devlet sistemine giriş yapmak gerekmektedir. Sistem açıldıktan sonra “Risk Merkezi Raporu Başvurusu” hizmeti seçilmelidir. Çıkan ekranda “Kredi Limit ve Borç Bilgileri” ya da “Çek Bilgileri” raporlarından birini edinme talebi gönderilmelidir. Talep yoğunluğa bağlı olarak rapor 2 saat ile 1 gün arasında hazırlanmaktadır. Kısa mesaj (SMS) ile raporun hazır olduğu bildirilir. Bu mesaj içerisinde, raporu indirmek için kullanacak şifre bulunmaktadır.Başvuruyu yapan kişi, kısa mesaj ile yapılan bu bilgilendirme sonrasında e-Devlet sistemine giriş yaparak “Risk Merkezi Raporu Başvurusu” başlığını seçmelidir. Türkiye Bankalar Birliği’nin doğrulama ekranına yönlendirildikten sonra SMS ile gelen şifre ekrana girilmelidir.
BDDK’nın bir hizmeti olan Findeks kredi puanı öğrenme işlemi için Findeks’in web sayfasını ziyaret ederek kredi notu kolayca öğrenilebilir. Ayrıca pek çok banka da bu hizmeti vermektedir. Bankalar ile iletişime geçerek kredi skorunun öğrenilmesi de mümkündür.
Kredi Notu Kaç Olmalıdır?
Kredi çekebilmek için gerekli olan kredi notu bankalara göre değişiklik gösterir. Kredi notu en düşük 0’dür. En yüksek kredi notu 1900 olarak kabul edilmektedir.. Kredi notu 0 ise öncelikle kredi notu oluşturulması gerekir. Findeks kredi notu aralıkları ve risk grupları şu şekilde ifade edilebilir:Skor Aralığı | Grup | Kredi Alma Durumu |
1 - 699 | Çok Riskli Kredi Notu | Kredi Alma İhtimali Çok Düşük |
700 - 1099 | Orta Riskli Kredi Notu | Kredi Alma İhtimali Düşük |
1100 - 1499 | Az Riskli Kredi Notu | Değişebilir |
1500 - 1699 | İyi Kredi Notu | Kredi Alma İhtimali Yüksek |
1700 - 1900 | Çok İyi Kredi Notu | Kredi Alma İhtimali Çok Yüksek |
Kredi Notu Neden Düşer?
Minimum ödeme tutarını gerçekleştirmek kredi kartları için yeterlidir. Kredi kartına minimum ödemenin yapıldığı takdirde kredi notu pozitif olarak etkilenir. Ancak minimum ödeme gerçekleştirilmez ise negatif olarak etki görülür. Kredi kartlarının ve kredili mevduat hesaplarının limit aşımının geçilmemesi de önem taşımaktadır. Limit aşımı durumuna düşülmesi durumu kredi notunu olumsuz olarak etkiler. Kredi kartları düzenli olarak kullanılıyor ise kredi notunda artış gözlemlenebilir.Kredi Notu Nasıl Yükselir?
Kredi notu yükseltmek için öncelikle aylık kredi ve kredi kartı ödemeleri düzenli yapılmalıdır. Bunun dışında yapabilecekler ise:Aylık kredi ödemeleri bütçeye göre yapılandırılabilir
Borçlar tek bir kredide birleştirilebilir
Kredi kartı asgari ödemesinin son ödeme tarihine özen gösterilebilir
Findeks ile Kredi Notu Öğrenme
Kişi Findeks üzerinden kendi kredi notunu öğrenebileceği gibi, başka bir kişinin de kredi notunu öğrenebilir. Findeks ücreti değişiklik gösterebilir. Başka bir kişinin Findeks Kredi Notu öğrenme işleminin gerçekleşebilmesi için kendisinin onay vermesi gerekmektedir. Bu onayı iki farklı şekilde alınabilir:Findeks Kredi Notu istenen kişi; Findeks Mobil Şube veya Findeks İnternet Şubesinden paylaşım ayarlarını kullanarak, raporunun paylaşılmasını istediği kişi ya da kuruluşun T.C. Kimlik No’sunu veya Vergi Kimlik No’sunu girerek önceden onay verebilir.
Findeks İnternet Şubesi ya da Mobil Şube’den Findeks Kredi Notu’nu paylaşması istenen kişinin bilgileri girilerek kişiye SMS gönderilir ve Findeks Kredi Notu’nun paylaşımı için izin vermesi talep edilir.
E-Devlet ile Kredi Notu Öğrenme
E-Devlet üzerinden kredi notu öğrenme hizmeti alabilmek için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:E-Devlet sistemine şifre ile giriş yaparak kimlik doğrulama işlemi gerçekleştirilir.
Kimlik bilgileri doğrulandıktan sonra, "Risk Merkezi Raporu Başvurusu" hizmetini seçilir.
Beliren ekranda "Kredi Limit ve Borç Bilgileri" ya da "Çek Bilgileri" raporlarından birini edinme talebi gönderilmelidir.
Talep yoğunluğuna bağlı olarak 2 saat ile 1 gün arasında değişen bir zaman aralığında rapor hazırlanır.
Kısa mesaj (SMS) ile raporun hazır olduğuna dair bilgi ulaştırılır.
Bu mesaj, hazır olan raporu indirmek için kullanacak raporun şifresini içerir.
Başvuruyu yapan kişi, kısa mesaj ile yapılan bu bilgilendirme sonrasında E-Devlet sistemine giriş yaparak "Risk Merkezi Raporu Başvurusu" başlığını seçer.
SMS ile gelen şifrenin bu ekrana girerek rapora ulaşmak mümkündür.