Mükellef Nedir? Tam Mükellef Nedir?

Mükellef Nedir?

Vergi Mükellefi, kanun uyarınca vergi yaratan bir olay durumunda, bu vergiden sorumlu kişiler veya tüzel kişiler, örneğin vergilendirilebilir gelir alan kişi anlamına gelir. Benzer şekilde, kurumsal vergi mükellefleri gelir getiren işletmelerdir. Her zaman aynı kişi (şahsen) vergi mükellefine ve verginin kendisine ödeme yapar. Örneğin, memur maaşlarından mahsup edilen gelir vergisi mükellefi memur iken, işveren maaş vergisini memur maaşını azaltan ve ödeyen kişidir.

Tam Mükellef nedir?

Tam mükellef, dar mükellefe göre daha geniş bir vergilendirme alanına sahip olma durumunu ifade eder. Tam mükellefler, hem yurt içinde hem de yurt dışında kazandıkları gelirlerden dolayı vergiye tabi tutulan kurumlar ya da gerçek kişilerdir. Aynı zamanda gerçek kişiler irat ve kazançları nedeni ile gelir vergisine, Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamı içine giren kurumlar ise, kurumlar vergisine tabi tutulur.

Potansiyel Mükellef Nedir?

Potansiyel mükellef; vergiyi doğuran olay ile ilgisi açık ve tabi bulunmayan gerçek ve tüzel kişilerdir. Potansiyel mükellef, normalde sürekli yükümlülüğü gerektirmeyen bir faaliyet yürütmekle birlikte, vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılması hakkındaki 4358 sayılı Kanunun ikinci maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlarla işlem yaparken vergi kimlik numarası kullanmak zorunda olanlar için öngörülen mükellefiyet türüdür. TC Kimlik No Uygulaması İle Birlikte TC Vatandaşı Gerçek Kişiler İçin Potansiyel Mükellefiyet Vergi Kimlik Numarası Verilmesi Uygulaması 01.01.2007 tarihinden itibaren son bulmuştur. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 47 nci maddesinde; “(1) Kişiler adına düzenlenecek olan her türlü form, beyanname, kimlik kartı, vergi kimlik kartı, sürücü belgesi, pasaport gibi bütün tanıtıcı belgelerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına yer verilir. (2) Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınır…” hükmü yer almaktadır. Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun sekizinci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını ibraz edeceklerinden, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilere bu bent kapsamındaki işlemler için 01/01/2007 tarihinden itibaren vergi dairelerince potansiyel vergi kimlik numarası verilmeyecektir.

Mükellef Olmanın Genel Şartları Nedir?

Gelir vergisi mükelleflerinin ticari, sınaî veya zirai bir işle ilgili fiili olarak çalışmaya başlamaları, bu kişilerin vergi mükellefi olmalarını zorunlu kılar. Fiili olarak çalışmaya başlamaktan kasıt mükellefin faaliyetine başladığını gösteren bazı şartların oluşmasıdır.

Bu şartlar;

1. Bir işyeri açmak (İşyeri açmaktan maksat, belli bir yerde bilfiil ticari veya sınaî faaliyete geçmek demektir. Bir yerin ne maksatla olursa olsun sadece tutulmuş olması veya içinde tertibat ve tesisat yapılmakta bulunması işyerinin açıldığını göstermez.),
2. İşyeri açılmamış olsa bile ticaret siciline veya mesleki bir teşekküle kayıt olmak,
3. Kazançları basit usulde tespit edilen tüccarlar için işle bilfiil uğraşmaya başlamak.

***Yukarıda sayılan şartlardan herhangi birinin gerçekleşmiş olması mükellefiyette işe başlandığını gösterir.

Sgk Mükellef Kodu Nedir?

Mükellef kodu, sağlık hizmet sunucusunun SGK'da tanımlı tesis kodudur. Sağlık hizmet sunucusunun SGK'da tanımlı kodu bulunmaması halinde bu bölüm "0000" şeklinde girilmelidir.

Sağlık hizmeti sunucuları tarafından gönderilecek faturalar için belirlenen format aşağıdaki gibidir:

İLAVE FATURA TİPİ-MÜKELLEF KODU-MÜKELLEF ADI-DOSYA NO-DÖNEM

• HASTANE - SAGLIK_HAS - Sağlık Tesis Kodu - Sağlık Tesisi Adı - Evrak Referans No- Yıl-Ay-Gün
• ECZANE - SAGLIK_ECZ - Eczane Sicil Numarası - Eczane Adı - Evrak No - Yıl-Ay-Gün
• OPTİK - SAGLIK_OPT - Optisyenlik Müessesesi Tesis Kodu-Optisyenlik Müessesesi Adı- Evrak No- Yıl-Ay-Gün
• MEDİKAL - SAGLIK_MED -Satış Merkezi Kodu - Satış Merkezi Adı - Evrak No - Yıl-Ay-Gün

İlave fatura tipi: Faturanın hangi sağlık hizmet sunucusundan geldiğini gösterir.
Mükellef adı: Sağlık hizmet sunucusunun SGK'da tanımlı adıdır. Sağlık hizmet sunucusunun SGK'da tanımlı bir adı yoksa bu bölüm sağlık hizmet sunucularının ruhsatlarındaki adı olmalıdır.
Dosya no: Sağlık hizmet sunucusunun dönem sonunda MEDULA üzerinde işlemlerini sonlandırıldığında MEDULA sisteminde verilen evrak referans numarasıdır. MEDULA sisteminde bu numaraların üretilmediği hallerde bu bölüm "0000" olmalıdır.

E Mükellef Nedir?

E-Mükellef, muhasebe bürosu ile mükellefler arasındaki bilgi ve evrak alışverişini 7/24 sağlayan sanal personeldir. Mükelleflere her ay gönderdiğiniz ve mükelleflerin sizden sürekli istediği; SGK, vergi ve ticaret sicil gazetesi evrakları ve tüm belge, evrak, dilekçe, form, borç bilgilerine 7/24 cepten ulaşmasını sağlar. Mükelleflerin ve bankacıların sizi aramasını gerektirecek çoğu işi tek tuşla halleder. Dünyanın her yerinden ve internete bağlanan her cihazdan kullanılabilir. 80’den fazla özelliği sayesinde zaman ve iş gücü kazandırır.

Basit Usul Mükellef Nedir?

Basit usule tabi olan vergi mükelleflerine Vergi Dairesi tarafından çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Bu avantajlardan faydalanmak için Gelir Vergisi Kanununda belirtilen özel ve genel şartları sağlamak gerekmektedir.

1. Genel Şartlar
   Kişinin kendi işinde bilfiil çalışması ve işinin başında bulunması gerekir. Askerlik ve hastalık gibi işten zaruri ayrılmalar sonucunda işin başında bulunmamak bu şartı bozmamaktadır.
   İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 2021 takvim yılı için 12.000 TL’yi, diğer yerlerde 2021 takvim yılı için 7.600 TL’yi aşmamalıdır.
   Zirai, ticari ve mesleki faaliyetler sebebi ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olunmamalıdır.
2.  Özel Şartlar
   Alım-satım işi yapanların satın aldıkları malların yıllık alım tutarlarının 2021 yılı için 150.000 TL’yi aşmaması veya yıllık satış tutarlarının 2021 yılı için 240.000 TL’yi aşmaması gerekir.
   Hizmet sektöründekilerin bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının 2021 yılı için 76.000 TL’yi aşmaması gerekir.
   Alım-satım ve hizmet faaliyetlerinin bir arada yapılması durumunda yıllık satış tutarı ve iş hasılatı toplamı 2021 yılı için 150.000 TL’yi geçmemelidir.

Dar Mükellef Nedir?

Kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayanlar, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilmektedirler. Aşağıda sayılan kurumların kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar ise dar mükellef olarak vergilendirilirler.

• Sermaye şirketleri,
• Kooperatifler,
• İktisadî kamu kuruluşları,
• Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler,
• İş ortaklıkları.

Geçici Mükellef Nedir?

Geçici vergi diye adlandırılan kavram, kazancınız üzerinden ödeyeceğiniz verginin sizden üçer aylık dönemlerde parça parça tahsil edilmesidir. Yani Gelir/Kurumlar Vergisi dışında ayrıca ödenen bir vergi değildir. Ödediğiniz Geçici Vergiler yıl sonunda Gelir Vergisi mükellefi iseniz takip eden yılın Mart ayında vereceğiniz Gelir Vergisi Beyannamesi’nden, Kurumlar Vergisi mükellefi iseniz takip eden yılın Nisan ayında vereceğiniz Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nden mahsup edilir.