Geçici vergi aylık dönemlerle ödenen gelir vergisi türüdür. Halk arasında peşin vergi olarak da bilinir. Geçici vergi ödemesinin amacı vergi ödemesinin takibinin daha kolay yapılabilmesidir. Geçici vergi kaç ayda bir ödenir takip ettikten sonra ödemesi geçici vergi kodu ile gayet kolaydır. Şirketler geçici vergisine tabii olup olmadıklarını bilmelidir. Birkaç örnek vermek gerekirse, limited şirketler geçici gelir vergisinden yararlanamazlar. Buna ek olarak kurumlar vergisi mükellefleri ile gelir vergisi mükellefleri geçici vergiden farklı geçici vergi oranı ile yararlanacaklardır. Bu yazımızda geçici vergi ile ilgili aklınıza gelebilecek soruları açıklığa kavuşturmaya çalıştık.
Geçici Vergi Nedir?
Geçici vergi en kısa tabiri ile bir peşin vergi uygulamasıdır. Gerçek usulde vergilendirilen ticari gelir sahipleri , serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükellefleri, cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergisi olarak üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenir. Geçici verginin ödenebilmesi için geçici vergi ödeme tarihlerinin, vergilendirme döneminin ve kurumlar vergisi geçici vergi oranının geçici vergi ödemekle yükümlü olanlar ve geçici vergi mükellefiyeti olan kurumlar tarafından takip edilmesi gerekir.
Kimler Geçici Vergi Öder?
Geçici vergi ödemekle yükümlü olanlar:
- Kurumlar Vergisi Mükellefleri
- Ticari Kazanç Sahipleri
- Serbest Meslek Kazanç Sahipleri
- Geçici vergi ödemek zorunda olmayan gruplar ise aşağıdaki gibidir:
- Kurumlar vergisi mükellefleri: Tasfiye halinde ve tasfiye dönemlerinde
- Gelir vergisi mükellefleri: Basit usulde vergilendiriliyorlarsa
- İnşaat ve onarma işi yapanlar: Yıllara sari olduğu durumda
- Serbest meslek erbabı kişiler: Kazançları vergiden istisna edilenler ile
- Menkul ve gayrimenkul sermaye sermaye iradı sahipleri ve noterlik görevini ifa ile mükellef olan kişiler ödemez.
Geçici Vergi Hesaplama
Mükellefler, öncelikle ilgili hesap döneminin 3, 6, 9 ve 12 aylık mali tablolarını esas alarak geçici vergi dönem kazancını, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120 nci maddesi hükmüne göre belirleyeceklerdir. Geçici vergiye ilişkin kazançların tespitinde dönemsellik esasına uyulması ve Vergi Usul Kanununun değerlemeye ilişkin hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Geçici vergi oranı, Gelir Vergisi mükellefleri için, gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde yer alan oran (%15) , Kurumlar Vergisi mükellefleri için %20 olarak uygulanır. Gelir vergisi mükellefleri için geçici vergi ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançlarına, gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde yer alan oranın (%15) uygulanması suretiyle hesaplanacaktır. Kurumlar vergisi mükellefleri için geçici vergi oranı safi kurum kazancı üzerinden %20 olarak uygulanır. Hesaplanan geçici vergiden varsa aynı hesap dönemi ile ilgili olarak daha önce ödenmiş geçici vergi ve geçici vergiye tabi kazançlarla ilgili olarak tevkifat yoluyla ödenmiş vergiler mahsup edilecek, mahsuptan sonra kalan tutar ödenmesi gereken geçici vergi olarak beyan edilecektir.
Geçici Vergi Oranları
Geçici vergi oranları her sene değişmektedir. Bu oranları bir liste olarak görebilirsiniz.
| Yıl |
Kurumlar vergisi mükellefleri |
Gelir vergisi mükellefleri |
| 2022 |
%23 |
%15 |
| 2021 |
%25 |
%15 |
| 2020 |
%22 |
%15 |
| 2019 |
%22 |
%15 |
| 2018 |
%22 |
%15 |
| 2017 |
%20 |
%15 |
| 2016 |
%20 |
%15 |
| 2015 |
%20 |
%15 |
| 2014 |
%20 |
%15 |
| 2013 |
%20 |
%15 |
| 2012 |
%20 |
%15 |
| 2011 |
%20 |
%15 |
| 2010 |
%20 |
%15 |
| 2009 |
%20 |
%15 |
| 2008 |
%20 |
%15 |
| 2007 |
%20 |
%15 |
Geçici Vergi Dönemleri
| DÖNEM |
BEYAN |
ÖDEME |
| 1.Dönem Geçici Vergi (Ocak, Şubat, Mart) |
14 Mayıs akşamına kadar |
17 Mayıs akşamına kadar |
| 2.Dönem Geçici Vergi (Nisan, Mayıs, Haziran) |
14 Ağustos akşamına kadar |
17 Ağustos akşamına kadar |
| 3.Dönem Geçici Vergi Dönemi (Temmuz, Ağustos, Eylül) |
14 Kasım akşamına kadar |
17 Kasım akşamına kadar |
| 4.Dönem Geçici Vergi (Ekim, Kasım,Aralık) |
14 Şubat akşamına kadar |
17 Şubat akşamına kadar |
Geçici Vergi Beyannamesi Nedir?
Geçici vergi, yıl boyunca ödenmesi gereken toplam tutarın 3 aylık parçalar halinde tahsil edilmesidir. Diğer bir deyişle geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleriyle serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır. Geçici vergi ödemeleri, Maliye Bakanlığı tarafından alınır. Geçici vergi hesaplaması, mükellefler için geçici vergi verilmesi gereken dönemin üçer aylık kazançlarına bakılarak yapılır. Gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde uygulanan %15’lik oran uygulanarak geçici vergi hesaplanmaktadır. Geçici Vergi Beyannamesi, kazanç vergilerinin tahsilatını öne almayı ve kazançların elde edildiği takvim yılına yaymayı amaçlamaktadır. Geçici vergiler, Geçici Vergi Beyannamesi düzenlemek için beyan edilir ve bu beyana istinaden ödenir.
Geçici Vergi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Geçici Vergi beyannameleri, ilgili 3 aylık hesap döneminin bitimini takip eden 2. ayın 17. gününe kadar verilir ve ödenir. Fakat Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yer alan duyuruya göre, 2021 yılı için bu yılın dördüncü geçici vergi dönemine ait gelir ve kurum geçici vergi beyannamelerinin verilmesi ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 25 Şubat 2022 Cuma günü sonuna kadar uzatıldı. Söz konusu uzatma, ilgili geçici vergi dönemi itibariyle beyanname verme tarihi 17 Şubat 2022 günü sonu olan özel hesap dönemine tabii mükellefileri de kapsadı.
Geçici Vergi Ne Zaman Ödenir?
Geçici vergi ödemesi geçici vergi dönemlerinde yapılır. Bu dönemler 4 adettir. Geçici vergi son gün olarak 2 güne sahiptir. Geçici vergi beyannamesinin son günü ile geçici vergi ödemesinin son günü farklıdır. Geçici vergi beyannamesi için vergi dönemine ait ayın 14’ü son gündür. Geçici vergi ödemesi için ise son gün vergi dönemine ait ayın 17’sidir. 1. dönem, 2. dönem, 3. dönem ve 4. dönem için son günün olduğu aylar değişmektedir. Geçici vergi zamanlarını kaçırmamak için bu yazımızda yer verdiğimiz tabloyu takip etmeniz faydalı olacaktır.
Geri Dön
